Soms beweegt de niet-gebarende hand even mee

Veel gebaren worden met twee handen gemaakt, maar er zijn ongeveer evenveel gebaren in het lexicon die met één hand gemaakt worden. Sommige twee-handige gebaren worden bovendien soms met één hand uitgesproken. In een gesprek zijn daardoor niet de hele tijd twee handen tegelijk actief. Wat doet de andere hand nou precies als hij niet meegebaart? Er zijn verschillende ruststanden voor de handen, van hangend in de gebarenruimte tot laag in de ruimte tot rustend op schoot of ontspannen hangend naast het lichaam. Vaak lijkt voor de kijker wel duidelijk of de niet-dominante hand meegebaart of pauzeert. Maar als je naar de details van de bewegingen kijkt, de fonetiek van gebarentaal, zie je dat de rustende hand soms bewegingen kopieert van de dominante hand. We spreken dan van echo's: de rustende hand echo't de beweging van de dominante hand. In het voorbeeld uit het Corpus NGT in het filmpje, worden achtereenvolgens de gebaren BETER en DAN ge-echo'd door de niet-dominante hand.

Niet iedereen doet dat altijd evenveel, maar af en toe lijkt het alsof de handen de hele tijd tegelijk bezig willen zijn. Dit effect is bekend uit onderzoek naar motoriek: mensen echo-en of spiegelen hun bewegingen van de linker- en rechterhand vaak. De hersenen lijken wel extra moeite te moeten doen om een beweging met één hand te maken. Het is nog onduidelijk of deze echo-bewegingen ook extra informatie verschaffen voor de kijker. Misschien is het wel zo dat eenhandige gebaren sneller worden herkend als de andere hand de beweging nadoet. Verder onderzoek is nodig om dit aan te tonen.